Een basisinkomen voor iedereen

De meeste mensen moeten vijf dagen per week hard werken om het financieel maar net te kunnen redden met de angst in hun achterhoofd hun baan te verliezen of arbeidsongeschikt te worden, waardoor zij niet meer in staat zullen zijn de hypotheek of huur van hun woning te betalen. Voor velen wordt deze nachtmerrie, nu in deze economisch zware tijden, waarheid. Steeds meer mensen moeten een beroep doen op de voedselbank.

 

Het moet toch anders kunnen! En dat kan het naar mijn gevoel ook. Het antwoord is een basisinkomen voor iedereen, rijk of arm, van bijvoorbeeld maximaal € 1.500,-, naast je huidige inkomsten. Maar hoe gaat de Staat dat in vredesnaam financieren, hoor ik jullie denken. Over deze vraag hebben zich al meerdere economen gebogen, want het idee van een basisinkomen is absoluut niet nieuw.

 

In Canada is hier in de jaren '70 al mee geëxperimenteerd, met verbluffende resultaten. Maar na het aantreden van een nieuwe regering is het experiment abrupt van tafel geveegd (zie de documentaire van Tegenlicht: Gratis Geld). In Namibië heeft men het basisinkomen recentelijk geïntroduceerd met wederom verbluffende resultaten. Een arme gemeenschap is aan het opbloeien en de bevolking wordt ondernemend, vindingrijk en gezonder. De criminaliteit daalt en, zoals een inwoner zo mooi verwoordt: "Wij zijn één familie geworden."

 

Ook in Zwitserland gaan nu stemmen op voor een basisinkomen. In 2016 wordt daar een referendum gehouden en omdat Zwitserland geen EU-lidstaat is, is een referendum bindend en dient het Zwitsers Parlement zich over deze kwestie te buigen. Ook veel Belgen zijn hier serieus mee bezig. Er zijn daar circa 250.000 handtekeningen opgehaald van voorstanders van het basisinkomen. Zelfs in Tilburg speelt men met dit idee. Wijkmakelaar Ralf Embrecht gaat samen met Tilburg University onderzoeken of het mogelijk is de komende jaren een proef te doen met een basisinkomen in een Tilburgse wijk. 

 

Even terug naar de vraag hoe dit volgens economen gefinancierd zou kunnen worden.

 

• Het basisinkomen vervangt alle vormen van uitkering (o.a. WW, bijstand en pensioen) en toeslagen verdwijnen, daardoor komen er financiële middelen vrij.
• Er vindt een verschuiving plaats in het belastingstelsel (uitgelegd in het programma Panorama: Iedereen een basisinkomen).
• Een basisinkomen heeft als gevolg dat mensen meer in zekerheid kunnen leven en minder hard hoeven werken, zodat er minder stress, minder burn-outs etc. zullen zijn. Een gelukkiger mens is een gezonder mens. Dit zal dus aanzienlijke schelen op de zorgkosten (psychische en lichamelijke zorg).
• Mensen zullen de mogelijkheid (tijd) hebben zelf de zorg voor hun hulpbehoevende ouder(s) op zich te nemen en daarmee mantelzorgers worden, waardoor er op ouderenzorg enorm bespaard kan worden.
• Er gaat nu, paradoxaal genoeg, veel geld op aan het controleren van de geldstroom. Dit i.v.m. de fraudegevoeligheid van ons stelsel, m.b.t. toeslagen en belastingen. Het basisinkomen is veel minder fraudegevoelig. Ook daar valt dus veel te besparen door minder overheid.
• En uiteraard de criminaliteit. Veel criminaliteit is uit nood geboren. Minder criminaliteit betekent minder politie, minder justitie (rechtbanken, rechters etc.). Ook een flinke kostenbesparing.

 

De arbeidsmarkt is in rap tempo aan het veranderen. Door verdere automatisering/technologische ontwikkelingen in de toekomst zullen veel banen verdwijnen, zo is voorspeld. En ook in de zorg verdwijnen banen als sneeuw voor de zon en wordt er meer en meer gebruik gemaakt van vrijwilligers. Het aantal mensen met een uitkering stijgt snel en de wijze waarop het systeem nu gestructureerd is, bevordert mensen met een uitkering niet om actief deel te nemen aan de samenleving. Zij zijn als het ware uitgerangeerd. Een mooi voorbeeld hiervan is een man die zelfstandig ondernemer was, maar door tegenvallende winst in een bepaalde periode, in de bijstand terecht kwam. Hij werd door de uitkerende instantie gedwongen zijn bedrijfsactiviteiten te staken. Bizar toch? Zo zijn er tal van voorbeelden. Doordat het aantal mensen met een uitkering stijgt, is er een enorm verlies aan koopkracht en dit heeft uiteraard een negatief effect op de hele economie.

 

Als men middels een basisinkomen geld naar de burgers laat vloeien, betekent dit niet dat al het geld dan weg is. Integendeel, het gaat rollen binnen een samenleving. Er ontstaat welvaart, zoals gebleken in Namibië. En ik geloof ook niet dat men massaal thuis gaat zitten niets doen. Mensen willen naar mijn gevoel bijdragen. Vooral in een samenleving waarin minder angst leeft en er meer ruimte is voor creativiteit, vindingrijkheid en het volgen van het Hart.

 

Om in het idee van een basisinkomen te gaan geloven, dien je een groot deel van wat jij dacht te weten over geld en een economie even aan de kant te zetten, ruimer te denken/'out of the box'. Geld wordt voortdurend uit het niets gecreëerd, d.m.v. leningen en hypotheken. En ironisch genoeg niet door de Staat, maar door banken (private instellingen). Vervolgens heffen zij rente over het bedrag dat zij uit het niets hebben gecreëerd. Dit is op heldere wijze uiteengezet in het programma Radar. Ook de Staat leent bij deze banken en een deel van de belasting die wij betalen gaat op aan de rente verschuldigd aan deze banken. O.a. Willem Middelkoop en Ad Broere leggen e.e.a. op duidelijke wijze uit. En de Verleiders (cabaretiers) doen dit in hun theatervoorstelling Door de bank genomen op satirische wijze. Het is dus een ziek, of liever gezegd onbewust, systeem.

 

Zodra dit systeem op de schop gaat, wat mijns inziens onvermijdelijk is omdat steeds meer mensen bewust worden en het doorzien, zal er veel meer welvaart komen en daarmee ruimte voor het invoeren van het basisinkomen. Er vindt een verschuiving van financiële middelen plaats tussen de allerrijksten (minder dan 1%) en de rest van de bevolking en daardoor zal het geld gaan rollen in de economie en niet vast blijven zitten bij de rijken.

 

In Europa is een burgerinitiatief ontstaan, in de vorm van een petitie, met als doel het basisinkomen onder de aandacht te brengen bij zowel de burgers als het Europees Parlement en op democratische wijze dit inkomen af te dwingen. Hier vind je de link.

 

Dit is een initiatief waar ik werkelijk in geloof. Mijn gevoel zegt dat een basisinkomen voor iedereen mogelijk is en dat het een positief effect heeft op alle vlakken van onze samenleving. Er ontstaat op deze wijze een hoopvolle toekomst voor ons en voor onze kinderen, een toekomst waarin er steeds minder ruimte zal zijn voor angst en meer ruimte voor Liefde. 

 

Dit artikel verscheen eerder op www.welvaartvooriedereen.nl